@article{101492,
  keywords = {Leprosy, history, Prevention, Armenia, control},
  author = {Manukyan AH and Danielyan RR and Paronyan LV and Sahakyan GF and Vanyan AV and Hovhannisyan HA and Melik-Andreasyan GG},
  title = {History of Leprosy Prevention and Control in Armenia},
  abstract = {<jats:p>Проказа присутствовала на территории Армении с незапамятных времен. Текущий обзор литературы направлен на описание эпидемиологической эволюции, а также мер борьбы и географического распределения лепры в Армении. Поиск литературы осуществлялся в электронной базе данных библиотек Армении по нескольким ключевым словам, например, «проказа» или «проказа в Армении». Кроме того, были рассмотрены соответствующие статьи, доступные в интернете. Снижение случаев заболевания за 7 десятилетий произошло за счет реализации соответствующих профилактических мер (скрининг населения, активное выявление случаев заболевания, изоляция и мониторинг контактов, санитарное просвещение), а также увеличения социальных факторов и гигиенического уровня населения. Изоляция больных считалась лучшей стратегией профилактики заболевания и проводилась при отсутствии в стране лепрозория. В населенных пунктах, где часто регистрировались новые случаи лепры, проводились массовые профилактические осмотры всего населения.
Բորոտությունը Հայաստանի տարածքում տարածված է եղել անհիշելի ժամանակներից։ Ներկայիս գրականության ուսումնասիրությունը նպատակ ուներ նկարագրելու համաճարակաբանական էվոլյուցիան, ինչպես նաև Հայաստանում բորոտության դեմ պայքարի միջոցառումները և աշխարհագրական տարածումը: Գրականության որոնումն իրականացվել է հայաստանյան գրադարանների էլեկտրոնային բազայում՝ օգտագործելով որոշ բանալի բառեր, ինչպիսիք են՝ «բորոտություն» կամ «բորոտությունը Հայաստանում»: Բացի այդ, վերանայվել են համացանցում առկա համապատասխան հոդվածները: Յոթ տասնամյակների ընթացքում հիվանդության նվազումը պայմա- նավորված է համապատասխան կանխարգելիչ միջոցառումների իրականացմամբ (բնակչության կանխարգելիչ հետազոտություն, դեպքերի ակտիվ հայտնաբերում, կոնտակտավորների մեկուսացում և մոնիթորինգ, առողջապահական կրթություն), ինչպես նաև սոցիալական գործոնների և բնակչության հիգիենիկ մակարդակի բարձրացմամբ։ Պացիենտների մեկուսացումը համարվում էր հիվանդության կանխարգելման լավագույն ռազմավարությունը և իրականացվում էր երկրում բորոտանոցի (լեպրոզորիա) բացակայության պայմաններում: Այն բնակավայրերում, որտեղ հաճախ են գրանցվել բորոտության նոր դեպքեր, զանգվածային կանխարգելիչ հետազոտություններ են անցկացվել ողջ բնակչության շրջանում։</jats:p>},
  year = {2024},
  journal = {Medical Science of Armenia},
  pages = {68-76},
  publisher = {National Academy of Sciences of the Republic of Armenia},
  issn = {0514-7484},
  url = {https://www.researchgate.net/profile/Ani-Manukyan-4/publication/386054323_History_of_Leprosy_Prevention_and_Control_in_Armenia/links/6745899c7ca4cb2842adb364/History-of-Leprosy-Prevention-and-Control-in-Armenia.pdf},
  doi = {10.54503/0514-7484-2024-64.4-68},
  language = {ENG},
}